Gruppo del Cristallo e del Pomagagnon

Szczyty grup Cristallo i Pomagagnon zamykają dolinę Ampezzo od północy. Ze szczytu Cristallo widać wszystkie najciekawsze szczyty i grupy w okolicy. Na północnym zachodzie Tre Cime w Gruppo di Sesto, na zachodzie Fanes i Tre Tofane, na wschodzie szczyty Cadini, a na południu Sorapiss i Marmarole.

Masyw Cristallo (pol. kryształ) to przede wszystkim imponujący, widoczny z daleka i nawet latem przykryty warstewką śniegu szczyt Monte Cristallo (3221 m) oraz popularna Ferrata Ivano Dibona z mostkiem, którego wysadzenie w powietrze możemy zobaczyć w filmie Na krawędzi (Cliffhanger) z Sylvestrem Stallone’em (do kulminacyjnej sceny wybuchu specjalnie zbudowano w innym miejscu dodatkowy mostek). Monte Cristallo to niewątpliwie jeden z najbardziej majestatycznych i najpiękniejszych szczytów Dolomitów, którego długa i potężna zachodnia ściana wznosi się nad doliną Cortiny prawie 2000 metrów wyżej. Głębokie wycięcie oddziela go od niższego Cima di Mezzo (3154 m), na którym poprowadzono bardzo popularną Ferratę Marino Bianchi. Na wschodzie z kolei głęboka przełęcz Forcella del Cristallo oddziela go od śmiałej wieży Piz Popena (3152 m). W grupie mamy jeszcze jeden trzytysięcznik, Cristallino d’Ampezzo (3008 m), którego nazwę łatwo pomylić z Cristallino di Misurina, leżącym na północ od Piz Popena. Cristallino d’Ampezzo widziane z Cortiny przypomina ostro zakończoną wieżę, a prowadzi na niego łatwa ferrata będąca odbiciem z trasy Via ferraty Ivano Dibona. Niestety w 2016 roku zamknięto znajdujące się na przełęczy Forcella Staunies (2932 m) Rifugio Lorenzo i prowadzący do niego wyciąg z kultowymi dwuosobowymi wagonikami, do których wsiadało się i wysiadało, biegnąc. Podobne zostały już chyba tylko przy Sassolungo. Dziś trzeba dołożyć 2 godziny podejścia z Rifugio Son Forca, aby przejść te słynne drogi w masywie Cristallo. Ostatnią częścią grupy jest Forame, z wysuniętą najdalej na zachód Via ferratą Renè de Pol.

Pasmo Pomagagnon
położony tuż przy Cristallo, zajmuje niewielki obszar Dolomiti Ampezzane, ale robi ogromne wrażenie, bo wyrasta tuż przy Cortinie d’Ampezzo, tworząc wysoką ścianę osłaniającą ją przed północnymi wiatrami. Po niej poprowadzono dwie ciekawe ferraty: Sentiero attrezzato Zumeles – Terza Cengia del Pomagagnon i Via ferrata Michielli Strobel.

Scoiattoli di Cortina
Choć rok 1939 w Europie to początek piekła wojny, to lipiec tego roku zapisał się w historii alpinizmu. To właśnie wtedy 10 młodych ludzi, znakomitych wspinaczy z Cortiny, założyło Stowarzyszenie Wiewiórka (Societa Scoiattolo). Mimo że początkowo wystarczyło jedynie mieszkać w Cortinie i uprawiać narciarstwo, aby przystąpić do grupy, wszyscy jej członkowie byli również utalentowanymi alpinistami. Obok Orląt z Gran Sasso (Aquilotti del Gran Sasso) i najstarszych Pająków z Lecco (Ragni di Lecco) było to jedno z pierwszych tego typu stowarzyszeń w Alpach włoskich. Szybko przemianowane na Towarzystwo Wspinaczy i Narciarzy Wiewiórki (Società rocciatori e sciatori gli Scoiattoli), dziś nazywa się po prostu Wiewiórki z Cortiny (Scoiattoli di Cortina). Jego znak to biała wiewiórka wyhaftowana na lewym ramieniu czerwonego swetra. Przewodnicy i alpiniści z grupy wytyczyli setki nowych dróg wspinaczkowych w Alpach, zdobywali najwyższe szczyty świata i zawsze wyróżniali się wyczynami we wspinaczce klasycznej. Idealnym przykładem jest Lino Lacedelli, pierwszy zdobywca K2 w 1954 roku. To właśnie członkowie tego stowarzyszenia od lat 50. naprawiali stare i budowali nowe ferraty w Dolomiti Ampezzane. Dziś oprócz opieki nad trasami zajmują się szkoleniem, przewodnictwem i ratownictwem w rejonie Cortiny.