Klettersteig Tomaselli, Via ferrata Fanis Sud

Parking przy dolnej stacji kolejki Lagazuoi (na Passo Falzarego) 2105 m – górna stacja kolejki Lagazuoi 2752 m – Forcella Lagazuoi 2573 m – Forcella Grande 2652 m – szczyt Fanis Sud 2980 m – Forcella dei Quaire (Salleta Fanis) 2815 m – Forcella Travenanzes 2507 m – parking przy dolnej stacji kolejki Lagazuoi 2105 m

Parking na Passo Falzarego przy dolnej stacji kolejki na Lagazuoi. W sezonie letnim często jest zatłoczony.

Wjeżdżamy kolejką linową na przedszczyt Lagazoui (2752 m) i ruszamy ścieżką w dół szlakiem 401 do wypłaszczenia na Forcella Lagazuoi (2573 m). Stąd skręcamy w lewo ścieżką prowadzącą po zachodniej stronie ściany Lagazuoi Grande, kierując się oznaczeniami na drogowskazie „20B Ferrata Tomaselli” (na mapie Tabacco szlaki oznaczone są numerem 20, potem 1020). Lagazuoi Grande możemy obejść również od wschodniej, słonecznej strony, znacznie cieplejszej w zimne poranki. Każdą z tych dróg dochodzimy do przełęczy Forcella Grande, gdzie jeszcze kilka lat temu stał metalowy schron Bivacco della Chiesa, a wcześniej, w czasie wojny, znajdował się austriacki posterunek. Jest to wygodne miejsce do założenia uprzęży i widać stąd już początek Ferraty Tomaselli.

Ferrata Tomaselli prowadzi południową ścianą Cima Sud obok drewnianych drabin, które służyły żołnierzom jeszcze w czasie I wojny światowej. Początkowy odcinek jest techniczny i wymaga siły. Słynny przewieszony trawers w lewo szybko uczy pokory. Za nim jest jeszcze kawałek pionowej trudniejszej ściany, a potem miejsce, w którym można odpocząć. Następnie mamy kawałek łatwego przejścia półkami już bez ubezpieczeń i po chwili dochodzimy do mniej wymagającej części ferraty, gdzie w lewo odchodzi trasa Cengia Veronesi. My jednak kierujemy się na ścieżkę prowadzącą w prawo i szybko pniemy się w górę, dochodząc do kulminacyjnego odcinka szczytowego. Ponownie trudnymi i bardzo eksponowanymi odcinkami dochodzimy do grani i powietrznej pionowej płyty. Na szczycie czeka na nas przepiękna panorama z widokiem na niemal całe Dolomity – dominują bliskie Tofany, Marmolada, masyw Gruppo di Fanes i Puez-Odle.

Zejście ze szczytu wiedzie ubezpieczonym szlakiem z drugiej strony góry i samo w sobie mogłoby być ciekawą podejściową ferratą o stopniu trudności C, 160 m deniwelacji. Dzięki bogato urzeźbionej skale szybko schodzimy na przełęcz Salleta Fanis 2815 m, oznaczoną na mapie Tabacco jako Forcella dei Quaire. Tu skręcamy w prawo (w kierunku południowo-wschodnim), zgodnie ze znakami „Val Travenanzes 20B”, stromym, piargowym zboczem schodzimy w dół. Gdybyśmy chcieli przejść również trasę Cengia Veronesi, to z siodełka Forcella dei Quaire powinniśmy skręcić w lewo, w kierunku zachodnim (uwaga: jest bardzo prawdopodobne, że będzie tam leżał śnieg, a zejście jest strome. Przy mroźnych nocach można rozważyć użycie raków). Jeżeli jednak wybraliśmy trasę powrotną, schodzimy piarżyskiem aż do Forcella Grande, gdzie skręcamy na szlak 20B (na mapie 1020) w lewo, żeby tym razem obejść Lagazuoi Grande od wschodniej strony. Dochodzimy do Forcella Travenanzes i dalej schodzimy szlakiem 402 do parkingu.

¹350 metrów wspinaczki Ferratą Tomaselli na szczyt oraz 160 zejścia ferratą na przełęcz Forcella dei Quaire ( 1 Salleta Fanis) 2815 m.

Można łatwo połączyć Ferratę Tomaselli z przejściem odcinka Via ferraty Luigi Veronesi wraz z tunelem pod masywem Fanis. Trasa opisana w części Cengia Veronesi. Niezbędna będzie czołówka, mogą przydać się raki. Jedynym problemem w tym na pewno ciekawym wariancie jest konieczność ponownego pokonania, tym razem w dół, w zasadzie pod prąd, dolnego trudnego odcinka Ferraty Tomaselli. Bardzo ciężko będzie tam mijać się z osobami wspinającymi się w górę. My proponujemy raczej wrócić do tunelu i przez przełęcz Forcella dei Quaire (Salleta Fanis) (2815 m) wrócić tak, jak opisaliśmy w wariancie podstawowym zejścia z Via ferraty Cesco Tomaselli.