REGION – Puez-Odle

Ferraty w PUEZ-ODLE

Grupa Puez-Odle składa się trzech mniejszych podgrup.
Najbardziej znaną z nich jest Odle (niem. Geisler, lad. Odles), znajdująca się między wylotem doliny Val di Funes (Villnöss) a doliną Val Gardena. To wyjątkowo piękna grupa górska, której charakterystyczną sekwencję szczytów można oglądać z wielu miejsc w Dolomitach. Te wysmukłe, spiczaste formy całkowicie usprawiedliwiają ich ladyńską nazwę Odle, co oznacza „igły”. Najlepiej podziwiać je od strony doliny Val di Funes, gdzie niewiarygodna grań iglic opada pionowo na rozpościerające się poniżej rumowiska. Wyjątkowe zachody słońca odbijające się na tych ścianach to jeden z najbardziej zachwycających widoków w Dolomitach. Płonące czerwienią szczyty przykuwają wzrok do chwili gdy ostatnie promienie słońca znikną z wierzchołków Sass Rigais (3025 m), Furchetty (3030 m) czy Sass da L’Ega (2924 m). Łatwo się do nich zbliżyć od strony południowo-wschodniej z doliny Val Gardena, od strony północno-zachodniej opadają one natomiast gwałtownie i stromo do doliny Val di Funes. Ich pionowe ściany i ostre wierzchołki zarezerwowane są dla wyjątkowych śmiałków. Z doliny Val di Funes (Villnöss) pochodzi słynny Reinhold Messner¹ i właśnie na tych przepięknych wieżach szlifował swoje umiejętności. Pierwsze historyczne wejścia na te szczyty miały miejsce w latach 1870–1880, ale do dziś są one wyzwaniem dla wielu słynnych alpinistów. Tu swoich sił próbowali: Dulfer, Trenker, Jahn, Dibona, Solleder, Vinatzer. Na jeden ze szczytów – Sas Rigais prowadzi ferrata.

Aby odróżnić Odle od leżącego bardziej na północ masywu Odle di Èores, często nazywana jest ona Odle della Val di Funes. Odle di Èores wraz z wybitnym, widocznym z daleka szczytem Sass de Pütia (2875 m) zamykają region od północy. To właśnie przez grań Odle di Èores i jej najwyższy szczyt, Monte Tullo (2653 m), poprowadzono przepiękną trasę imienia Günthera Messnera². Nie mniej ciekawa, a krótsza jest ta prowadząca na Sass de Pütia.

Ostatnim elementem parku jest grupa Puez, przypominająca płaskowyż kamienista pustynia kończąca się na wschodzie górującym nad Corvarą szczytem Sassongher, na który można wejść nietrudną trasą miejscami ubezpieczoną ferratą. W południowej części Puez ferratami możemy zdobyć szczyty Piccola Cir i Gran Cir (wbrew skojarzeniom z nazwą wejście na Piccola (pol. Mała) Cir jest zdecydowanie trudniejsze niż na Gran (pol. Duża) Cir.

Na wschodniej ścianie masywu w 2019 roku oddano do użytku nową Ferratę Les Cordes prowadzącą na rozległe Plateau Gherdenacia.

Parco Naturale Puez-Odle

Absolutnie wyjątkowy, znany ze swojego piękna, różnorodnych warstw skalnych i pełen naturalnych skarbów rejon Puez-Odle od 2009 roku wraz innymi częściami Dolomitów zalicza się do Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO. Położony w północno-zachodniej części Dolomitów, wokół grupy Odle, Puez i masywu Sass de Putia, założony w 1978 roku park naturalny zajmuje powierzchnię 10 722 ha. Położony jest na terenie siedmiu gmin w dolinach Gardena, Funes i Badia. Zapewnia ochronę wielu alpejskim zwierzętom i górskim roślinom. Przez jego teren prowadzi jeden ze słynnych szlaków – Alta Via Dolomiti 2.

Kościółki w Val di Funes

Val di Funes to prawdziwy klejnot Dolomitów. Wtłoczona między łańcuchy Odli, przytulna i pełna zielonych łąk dolina jest jednym z najczęściej fotografowanych miejsc w tych górach. Diamentami są późnogotycki kościół Santa Maddalena w miejscowości o tej samej nazwie i mniejszy barokowy kościółek Chiesetta di San Giovanni w Ranui. Nadają szczególny wdzięk krajobrazowi, zdominowanemu przez poszarpane górskie szczyty. To właśnie one, stojące pośród łąk na tle imponującej ściany grupy Odle, stanowią obiekt westchnień fotografów, ściągających tu licznie z całego świata. Niedaleko znajduje się jeszcze jeden wyjątkowy kościółek: Chiesetta di San Giacomo al Passo. Mniej znany i nie tak popularny, jednak nie mniej piękny na tle pobliskich szczytów i na pewno wart kilku kadrów.

¹ Reinhold Messner (ur. 17 września 1944 r. w Bressanone) – jeden z najsłynniejszych włoskich alpinistów, himalaista i podróżnik, pochodzący
z niemieckojęzycznego Tyrolu Południowego. Jako pierwszy człowiek zdobył Koronę Himalajów i Karakorum – wszystkich czternaście ośmiotysięczników
świata.
² Günther Messner, młodszy brat słynnego zdobywcy korony Himalajów i Korakorum Reinholda. Wspinacz, alpinista i himalaista z Val di Funes,
tragicznie zmarły 29 czerwca 1970 roku podczas wyprawy na Nanga Parbat w Himalajach.